हवामानशास्त्रज्ञांनी इशारा दिला आहे की ला निनाच्या परिणामांमुळे या वर्षाच्या अखेरीस भारतात तीव्र थंडी येऊ शकते. यूएस नॅशनल वेदर सर्व्हिसच्या क्लायमेट प्रेडिक्शन सेंटरने म्हटले आहे की ऑक्टोबर ते डिसेंबर २०२५ दरम्यान ला निनाची दाट शक्यता आहे. भारतीय हवामान विभाग (IMD) आणि इतर तज्ञांनी देखील याची पुष्टी केली आहे, असे म्हटले आहे की पॅसिफिक महासागरातील समुद्राच्या पृष्ठभागाचे तापमान थंड झाल्यामुळे हवामानाच्या पद्धतींवर परिणाम होईल, ज्यामुळे भारतात सामान्यपेक्षा जास्त थंडी पडू शकते.

आपल्या अलिकडच्या बुलेटिनमध्ये, आयएमडीने म्हटले आहे की सध्याची हवामान परिस्थिती सामान्य आहे, परंतु मान्सूननंतर ला निनाची शक्यता वाढेल. आयएमडीच्या एका वरिष्ठ अधिकाऱ्याने सांगितले की, “आमच्या मॉडेल्समध्ये ऑक्टोबर-डिसेंबर २०२५ मध्ये ला निना विकसित होण्याची ५०% पेक्षा जास्त शक्यता दर्शविली आहे. ला निना दरम्यान, भारतात हिवाळा सामान्यपेक्षा जास्त थंड असतो. हवामान बदलामुळे काही प्रमाणात तापमानवाढ झाल्यास हा परिणाम कमी होऊ शकतो, परंतु थंड लाटांची तीव्रता आणि कालावधी वाढू शकतो.”
स्कायमेट चेतावणी: हिमालयात मुसळधार बर्फवृष्टीची अपेक्षा
स्कायमेट वेदरचे अध्यक्ष जीपी शर्मा म्हणाले की, ला निना परिस्थितीकडे दुर्लक्ष करता येणार नाही. त्यांनी स्पष्ट केले की, “पॅसिफिक महासागराचे तापमान आधीच सामान्यपेक्षा जास्त थंड झाले आहे. जर हे तापमान तीन तिमाहींसाठी -०.५ अंश सेल्सिअसपेक्षा कमी राहिले तर ते ला निना घोषित केले जाईल. २०२४ च्या अखेरीस, नोव्हेंबर ते जानेवारी या काळात अल्पकालीन ला निना देखील दिसून आला.” शर्मा पुढे म्हणाले, “यावेळी, अमेरिकेत कोरड्या हिवाळ्याचा धोका आहे, तर भारतात हिमालयीन प्रदेशात तीव्र थंडी आणि मुसळधार बर्फवृष्टी होण्याची शक्यता आहे.”
वैज्ञानिक अभ्यास: उत्तर भारतात तीव्र थंडीचा अनुभव
आयआयएसईआर मोहाली आणि ब्राझीलच्या राष्ट्रीय अंतराळ संशोधन संस्थेने केलेल्या संयुक्त अभ्यासात असे आढळून आले आहे की ला निना वर्षात उत्तर भारतातील थंड लाटा अधिक तीव्र असतात आणि जास्त काळ टिकतात. अभ्यासानुसार, “ला निना दरम्यान, कमी पातळीवरील चक्रीवादळ वारे उत्तर अक्षांशांमधून भारताकडे थंड हवा खेचतात, ज्यामुळे तापमानात लक्षणीय घट होते.”
ला निना म्हणजे काय?
ला निना म्हणजे विषुववृत्तीय प्रशांत महासागरातील समुद्राच्या पृष्ठभागाचे तापमान थंड होणे, जे जागतिक हवामान पद्धतींवर प्रभाव पाडते. ही स्थिती सामान्यतः भारतात, विशेषतः उत्तर आणि वायव्य प्रदेशात हिवाळ्यातील थंडी वाढवते. शिवाय, हिमालयीन प्रदेशात जोरदार हिमवर्षाव आणि थंड लाटांच्या वारंवारतेत वाढ दिसून येते.
हिवाळ्यासाठी तयार रहा
हवामानशास्त्रज्ञांनी लोकांना हिवाळ्यासाठी आगाऊ तयारी करण्याचा सल्ला दिला आहे, कारण ला निनाच्या परिणामांमुळे नेहमीपेक्षा जास्त थंड लाटा आणि हिमवर्षाव होऊ शकतो. त्याचा परिणाम विशेषतः उत्तर भारत, हिमाचल प्रदेश, उत्तराखंड आणि जम्मू आणि काश्मीर सारख्या भागात जाणवेल. आयएमडी आणि इतर हवामान संस्था परिस्थितीवर लक्ष ठेवून आहेत आणि वेळोवेळी अपडेट जारी करतील.