हंगेरियन लेखक लास्झलो क्रास्झनाहोरकाई यांना साहित्यातील नोबेल पुरस्कार

दूरदर्शी साहित्यिक दृष्टिकोन आणि कलेवरील अढळ विश्वासासाठी लास्झलो क्रास्झनाहोरकाई यांचा गौरव.

हंगेरियन लेखक लास्झलो क्रास्झनाहोरकाई यांना यावर्षीचा साहित्यातील नोबेल पुरस्कार प्रदान केला जाईल. गुरुवारी ही घोषणा करण्यात आली. ७१ वर्षीय लास्झलो क्रास्झनाहोरकाई यांच्या मृत्युलेखात म्हटले आहे की त्यांची निवड त्यांच्या दूरदर्शी कार्यासाठी करण्यात आली आहे जे कलेच्या सामर्थ्याची पुष्टी करते. “नोबेल समिती त्यांच्या कलात्मक दृष्टिकोनाचे कौतुक करते, जे पूर्णपणे भ्रमांपासून मुक्त आहे आणि कलेच्या सामर्थ्यावर त्यांच्या अढळ विश्वासाने सामाजिक व्यवस्था समजून घेते,” असे नोबेल समितीचे स्टीव्ह सेडरबर्ग यांनी ही घोषणा करताना सांगितले.# Laszlo_Krasznahorkai

“लास्झलो क्रास्झनाहोरकाई हे मध्य युरोपीय परंपरेतील एक महान महाकाव्य लेखक आहेत,” नोबेल समितीने म्हटले आहे. त्यांच्या इतर पुस्तकांमध्ये “बॅरन वेंकहाइमचे होमकमिंग” समाविष्ट आहे, जे जुगाराच्या व्यसनाधीन अभिजात वर्गाची तपशीलवार गाथा आहे. त्यांनी चीन आणि जपानमधील त्यांच्या प्रवासातून प्रेरित होऊन अनेक पुस्तके लिहिली आहेत, ज्यात २००३ मध्ये हंगेरियन भाषेत प्रकाशित झालेले “एक पर्वत उत्तरेकडे, एक तलाव दक्षिणेकडे, पश्चिमेकडे, एक नदी पूर्वेकडे” यांचा समावेश आहे. लास्झ्लो क्रॅस्नाहोर्काई कोण आहे?

सॅम सँडबर्ग म्हणाले की लास्झ्लो क्रॅस्नाहोर्काई काही काळापासून नोबेल पुरस्काराच्या शर्यतीत आहेत आणि एकामागून एक उत्कृष्ट कलाकृती तयार करत आहेत. घोषणा होताना लास्झ्लो क्रॅस्नाहोर्काई मौन राहिले. लास्झ्लो क्रॅस्नाहोर्काई यांचा जन्म रोमानियन सीमेजवळील आग्नेय हंगेरीच्या ग्युला शहरात झाला. १९७० च्या दशकात, त्यांनी सेझेड आणि बुडापेस्टमधील विद्यापीठांमध्ये कायद्याचे शिक्षण घेतल्यानंतर साहित्यिक निर्मितीवर लक्ष केंद्रित केले.

त्यांच्या वेबसाइट चरित्रानुसार, लास्झ्लो क्रॅस्नाहोर्काई यांनी युरोप, आशिया आणि अमेरिकेत मोठ्या प्रमाणात प्रवास केला आहे आणि अनेक वेगवेगळ्या देशांमध्ये वास्तव्य केले आहे. लास्झलो क्रॅस्नाहोरकाई हे हंगेरीचे हुकूमशाही पंतप्रधान व्हिक्टर ऑर्बन यांचे, विशेषतः रशियन आक्रमणानंतर त्यांच्या सरकारच्या युक्रेनला पाठिंबा नसल्याबद्दल, एक कडक टीकाकार आहेत. या वर्षी येल रिव्ह्यूला दिलेल्या मुलाखतीत त्यांनी म्हटले होते की, “रशियाने आपल्या शेजाऱ्यावर आक्रमण केले तर एखादा देश तटस्थ कसा राहू शकतो?” तथापि, एका फेसबुक पोस्टमध्ये व्हिक्टर ऑर्बन यांनी लास्झलो क्रॅस्नाहोरकाई यांचे अभिनंदन करताना म्हटले होते की, “हंगेरीचा अभिमान, ग्युला येथील पहिले नोबेल पारितोषिक विजेते लेखक, लास्झलो क्रॅस्नाहोरकाई. अभिनंदन!”

लास्झलो क्रॅस्नाहोरकाई यांना अनेक पुरस्कारांनी सन्मानित करण्यात आले आहे.

हे लक्षात घ्यावे की लास्झलो क्रॅस्नाहोरकाई यांना २०१५ चा मॅन बुकर आंतरराष्ट्रीय पुरस्कारासह अनेक पुरस्कारांनी सन्मानित करण्यात आले आहे. बुकर न्यायाधीशांनी त्यांच्या असाधारण वाक्यांचे, अविश्वसनीय लांबीचे आणि त्यांच्या स्वराचे कौतुक केले. २०१९ मध्ये “बॅरन वेकहाइम्स होमकमिंग” साठी त्यांना अमेरिकेत अनुवादित साहित्यासाठी राष्ट्रीय पुस्तक पुरस्कार देखील मिळाला. अमेरिकन लेखिका आणि समीक्षक सुसान सोंटॅग यांनी लास्झलो क्रॅस्नाहोर्काई यांचे वर्णन “सर्वनाशाचे समकालीन गुरु” असे केले आहे. लास्झलो क्रॅस्नाहोर्काई हे अमेरिकन कवी आणि लेखक अॅलन गिन्सबर्ग यांचे मित्र देखील होते आणि जेव्हा ते न्यू यॉर्क शहराला भेट देत असत तेव्हा ते नियमितपणे गिन्सबर्गच्या निवासस्थानी राहत असत. सेम-सँडबर्ग म्हणाले की लास्झलो क्रॅस्नाहोर्काईमध्ये त्यांचे साहित्यिक जग तुमच्यासमोर जिवंत करण्याची अद्भुत क्षमता आहे, जे फार कमी लेखक करू शकतात.