आजच्या डिजिटल युगात, जेव्हा ग्रंथालये हळूहळू लुप्त होत आहेत आणि ज्ञान अनेकदा काही निवडक लोकांपुरते मर्यादित मानले जाते, तेव्हा कर्नाटकातील म्हैसूरजवळील हरलहल्ली गावातील ७५ वर्षीय अंके गौडा यांनी एक अनोखी प्रेरणादायी कथा घडवली आहे. त्यांच्या अथक परिश्रम आणि वाचनाच्या प्रेमाने आज ते भारतातील सर्वात मोठ्या मोफत वैयक्तिक ग्रंथालयाचे निर्माते ठरले आहेत — जवळपास २० लाख पुस्तकांचा खजिना!
सुरुवात एका साध्या स्वप्नातून
अंके गौडा यांचा प्रवास अत्यंत साध्या परिस्थितीत सुरू झाला. वयाच्या २० व्या वर्षी, बस कंडक्टर म्हणून काम करत असताना त्यांनी कन्नड साहित्य वाचायला सुरुवात केली आणि वाचनाचे व्यसन लागले. प्रत्येक सुटे पैसे त्यांनी नवीन पुस्तके खरेदी करण्यात गुंतवले. जेव्हा पैसे कमी पडले, तेव्हा त्यांनी आपल्या म्हैसूरमधील मालमत्ताही विकली, फक्त या स्वप्नासाठी ज्ञान सर्वांसाठी मुक्तपणे उपलब्ध करणे.
ज्ञानाचे मंदिर — २० लाख पुस्तकांचा खजिना
आज त्यांचे ग्रंथालय खऱ्या अर्थाने एक ज्ञानमंदिर बनले आहे. येथे समाविष्ट आहे:
-विविध विषयांवरील २० लाख पुस्तके
-५ लाख दुर्मिळ परदेशी आवृत्त्या
– विविध भाषांतील ५,००० हून अधिक शब्दकोश
या सर्वांचा लाभ घेण्यासाठी कोणतेही सदस्यत्व, शुल्क किंवा अट नाही. विद्यार्थी, संशोधक, नागरी सेवा परीक्षेचे इच्छुक किंवा न्यायमूर्ती — सर्वांसाठी दारं उघडी आहेत.
कुटुंबाचा आधार आणि त्यागाची परंपरा
या महान कार्यात त्यांची पत्नी विजयालक्ष्मी आणि मुलगा सागर यांनी त्यांना अखंड साथ दिली. एकत्रितपणे त्यांनी या मौल्यवान ग्रंथसंपदेचे जतन आणि देखभाल करण्याची जबाबदारी स्वीकारली आहे. हे ग्रंथालय केवळ पुस्तकांचा संच नाही, तर समर्पण, त्याग आणि ज्ञानप्रेमाचे प्रतीक आहे.
ज्ञानाची खरी श्रीमंती
अंके गौडा यांची कथा आपल्याला स्मरण करून देते की खरी संपत्ती पैशात नाही, ज्ञानात आहे. त्यांनी दाखवून दिले की जेव्हा जग भौतिक सुखाच्या मागे धावत आहे, तेव्हा ज्ञानाचे दान हीच सर्वात मोठी देणगी असते. त्यांचे ग्रंथालय पुढील पिढ्यांना प्रेरणा देणारा एक प्रकाशदीप बनले आहे. अंके गौडा एक साधा माणूस, पण त्यांच्या ग्रंथप्रेमाने उभारलेला हा ग्रंथसंग्रह भारताच्या सांस्कृतिक आणि बौद्धिक वारशाचा अमर भाग ठरला आहे. त्यांच्या आयुष्याचा संदेश स्पष्ट आहे “ज्ञान वाटा, कारण तेच खरे अमरत्व आहे.”
About The Author
