बालपण आणि पौगंडावस्थेत आपली उंची वाढते हे आपल्या सर्वांना माहित आहे. पण तुम्हाला माहिती आहे का की वयानुसार ती हळूहळू कमी होते? हे फक्त अनुमान नाही तर वैज्ञानिकदृष्ट्या सिद्ध झालेले तथ्य आहे. हार्वर्ड हेल्थ पब्लिशिंगच्या २०२२ च्या अहवालानुसार, बहुतेक लोक ४० वर्षांच्या वयानंतर उंची कमी करू लागतात आणि ही प्रक्रिया वयानुसार वेगवान होते. ३० ते ७० वयोगटातील पुरुष सरासरी २.५ सेमी पर्यंत कमी करू शकतात आणि महिला ५ सेमी पर्यंत कमी करू शकतात. तथापि, कमी कालावधीत उंचीमध्ये लक्षणीय घट हे आरोग्य समस्यांचे लक्षण असू शकते. २०२३ च्या जपानी अभ्यासानुसार, ५ वर्षांत २% उंची कमी झाल्यास हृदयरोग आणि अकाली मृत्यूचा धोका दुप्पट होतो.

वैद्यकीय शास्त्रानुसार, वयानुसार उंची कमी होण्याची पाच मुख्य कारणे शोधूया:
१. पाठीच्या कण्यातील डिस्क कमी होणे
• वयानुसार, पाठीच्या कण्यातील हाडांमधील डिस्क पातळ आणि कोरड्या होतात. यामुळे मणक्याची लांबी कमी होते.
• उंची दर दशकात अंदाजे अर्धा इंच (१.२७ सेमी) कमी होऊ शकते.
• पुरुषांपेक्षा महिलांमध्ये ही समस्या अधिक सामान्य आहे.
प्रतिबंध: नियमित व्यायाम आणि योग्य पवित्रा राखणे आवश्यक आहे.
२. ऑस्टियोपोरोसिस (हाडे कमकुवत होणे)
• या आजारात, हाडे कमकुवत आणि ठिसूळ होतात, विशेषतः मणक्यातील. यामुळे उंची २ ते ५ सेमी कमी होऊ शकते.
• ५० वर्षांच्या वयानंतर महिलांमध्ये त्याचे परिणाम अधिक स्पष्ट होतात.
• उंची कमी होण्यासोबतच, हिप फ्रॅक्चरचा धोका देखील वाढतो.
प्रतिबंध: पुरेसे कॅल्शियम आणि व्हिटॅमिन डी घ्या आणि वजन प्रशिक्षणात सहभागी व्हा.
३. खराब पवित्रा आणि किफोसिस
• कमकुवत स्नायू आणि कुबड्या पाठीचा कणा (कुबड्या) देखील उंची कमी करण्यास कारणीभूत ठरतात.
• खराब पवित्रा २ इंचांपर्यंत कमी होऊ शकतो.
• वृद्ध लोकांमध्ये, हे देखील अशक्तपणा आणि कमकुवतपणाचे लक्षण आहे.
प्रतिबंध: योगा, स्ट्रेचिंग आणि बॅलन्स व्यायामाद्वारे तुमच्या पाठीच्या आणि गाभ्याच्या स्नायूंना बळकटी द्या.
४. सारकोपेनिया (स्नायूंचे नुकसान)
• वयानुसार स्नायूंचे प्रमाण कमी होते, विशेषतः पोटाच्या आणि पाठीच्या स्नायूंमध्ये. यामुळे शरीराची स्थिती बिघडते आणि उंची कमी होते.
• रजोनिवृत्तीनंतर महिलांमध्ये हा परिणाम अधिक स्पष्टपणे दिसून येतो.
प्रतिबंध: प्रथिनेयुक्त आहार घ्या आणि प्रतिकार प्रशिक्षणात सहभागी व्हा.
५. कुपोषण आणि जुनाट आजार
• बालपणात पोषणाचा अभाव वाढ खुंटण्यास कारणीभूत ठरू शकतो. दरम्यान, प्रौढांमध्ये मूत्रपिंडाच्या समस्या किंवा कर्करोगासारखे गंभीर आजार देखील उंची कमी करण्यास कारणीभूत ठरू शकतात.
प्रतिबंध: संतुलित आहार घ्या आणि नियमित आरोग्य तपासणी करा.
तुम्ही कधी काळजी करावी?
जर तुम्ही दरवर्षी १ इंचापेक्षा जास्त उंची कमी करत असाल तर ते सामान्य नाही आणि तुम्ही ताबडतोब डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा. उंची कमी होणे हे बहुतेकदा हृदयरोग आणि हाडांच्या समस्यांचे लक्षण असते.