इंदिरा गांधींवर काँग्रेसही यापेक्षा चांगला चित्रपट बनवू शकत नाही, जाणून घ्या कंगनाच्या चित्रपटावर तज्ज्ञ काय म्हणाले

अभिनेत्री आणि भाजप खासदार कंगना राणौतच्या ‘इमर्जन्सी’ या चित्रपटावरून सध्या वाद सुरू आहे. या प्रकरणात, इतिहासकार माखन लाल यांना सेन्सॉर बोर्डाने “विषय तज्ञ” म्हणून चित्रपट पाहण्यासाठी आणि त्यावर आपली प्रतिक्रिया देण्यासाठी आमंत्रित केले होते. एका खासगी वृत्तपत्राशी बोलताना ते म्हणाले की, काँग्रेसही यापेक्षा चांगले काम करू शकली नसती.

‘इमर्जन्सी’ हा चित्रपट यापूर्वी 6 सप्टेंबर रोजी प्रदर्शित होणार होता, परंतु CBFC कडून प्रमाणपत्र न मिळाल्यामुळे चित्रपटाचे प्रदर्शन पुढे ढकलण्यात आले. 18 सप्टेंबर रोजी, CBFC ने मुंबई उच्च न्यायालयाला कळवले की, “चित्रपटाची कथा आणि त्याच्या विषयामुळे” त्यांच्या स्क्रीनिंग कमिटीने स्क्रीनिंग दरम्यान “तज्ञ” बोलावले होते आणि मख्खन लाल त्यासाठी आले होते. उच्च न्यायालयाने सीबीएफसीला २५ सप्टेंबरपर्यंत चित्रपटाच्या प्रमाणपत्रावर निर्णय घेण्याचे निर्देश दिले होते. द इंडियन एक्स्प्रेसशी बोलताना, एनडीए-१ सरकारच्या काळात एनसीईआरटी इतिहासाच्या पाठ्यपुस्तकांचे सह-लेखन करणारे माखन लाल म्हणाले, “काँग्रेसला माहित आहे की मी पक्षाचा मोठा चाहता नाही. पण तरीही वस्तुस्थिती स्वीकारावी लागेल. आणि श्रीमती गांधींच्या उंचीच्या व्यक्तिमत्त्वाचा आदर केला पाहिजे. जेव्हा मी चित्रपट पाहिला तेव्हा माझी प्रतिक्रिया होती की श्रीमती गांधींवर यापेक्षा चांगला ऐतिहासिक चित्रपट काँग्रेसलाही बनवता आला नसता. तिने (कंगना) तथ्यांशी ०.०१%ही छेडछाड केलेली नाही. राजकीय नेत्यावर मी पाहिलेला हा सर्वात सहानुभूतीपूर्ण चित्रपट आहे. चित्रपटात कोणताही पक्षपात नाही.”

मात्र, चित्रपटाच्या क्लायमॅक्सबाबत त्यांना एक सूचना असल्याचे इतिहासकार म्हणाले. “माझी मुख्य सूचना होती की चित्रपटाचा शेवट श्रीमती गांधींच्या शॉटने करावा. मला वाटले की यामुळे समस्या निर्माण होतील. मी असे सुचवले की चित्रपटाचा शेवट त्यांच्या मृत्यूने करण्याऐवजी, चित्रपट निर्मात्यांनी 20 ते 30 सेकंदात दाखवावे: राजीव गांधींचे विधान ‘जेव्हा एक झाड पडते…’ आणि त्यानंतरचे शिखांचे हत्याकांड. अन्यथा, तो एकतर्फी चित्रपट होईल म्हणून एक समस्या असेल.” मख्खन लाल पुढे म्हणाले, “समतोल साधण्यासाठी, त्यानंतर लगेच काय झाले ते दाखवावे लागेल… प्रभाव दाखवा. आणि मी माझ्या साडेतीन पानांच्या नोटमध्ये हे लेखी (सीबीएफसीला) सादर केले. लाल हे अलिगड मुस्लिम विद्यापीठाशी संबंधित आहेत आणि विवेकानंद इंटरनॅशनल फाऊंडेशनमध्ये फेलो आहेत.

18 सप्टेंबर रोजी झालेल्या सुनावणीदरम्यान, CBFC ने मुंबई उच्च न्यायालयाला कळवले की बोर्डाचे अध्यक्ष प्रसून जोशी यांनी चित्रपटाच्या प्रमाणीकरणाचे प्रकरण उजळणी समितीकडे पाठवण्याचा निर्णय घेतला आहे. स्क्रीनिंग कमिटीने यूए प्रमाणपत्रासाठी चित्रपटाला आधीच मंजुरी दिली होती, परंतु अनेक शीख गटांकडून मिळालेल्या निषेधाच्या पार्श्वभूमीवर तो रोखण्यात आला होता. आज सेन्सॉर बोर्डाने उच्च न्यायालयात आपले उत्तर सादर केले ज्यामध्ये असे म्हटले आहे की चित्रपट काही कटसह प्रदर्शित केला जाऊ शकतो. सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार, या चित्रपटाला दोन कारणांमुळे विरोध होत आहे. एका सूत्राने सांगितले की, “चित्रपटाच्या ट्रेलरमध्ये एक दृश्य आहे ज्यामध्ये काही शीख निरपराध लोकांवर गोळीबार करताना दिसत आहेत आणि दुसऱ्या दृश्यात भिंद्रनवाले वेगळ्या शीख राज्याच्या बदल्यात संजय गांधी आणि इंदिरा गांधी यांच्याशी करार करताना दिसत आहेत. पक्षासाठी मते मिळवून देण्याचे आश्वासन देताना दिसतात. ” अनेक शीख संघटनांनी सीबीएफसीला पत्र लिहून शिखांच्या चित्रणावर चिंता व्यक्त केली आहे आणि चित्रपटाचे प्रदर्शन रोखण्यासाठी न्यायालयाकडे धाव घेतली आहे.

लाल म्हणाले की हा वाद पूर्णपणे अन्यायकारक आहे. ते म्हणाले, “भिंद्रनवाले संपूर्ण शीख समाजाचे प्रतिनिधी आहेत का? भिंद्रनवाले एक व्यक्ती, एक योग्य संज्ञा आहे, सामूहिक संज्ञा नाही. त्यामुळे शिखांचे चुकीचे चित्रण करण्याचा प्रश्न येतोच कुठे?” यात अनुपम खेर, श्रेयस तळपदे, महिमा चौधरी आणि दिवंगत सतीश कौशिक यांच्याही भूमिका आहेत. या चित्रपटाचे दिग्दर्शन कंगना राणौतने केले आहे.